Splenomegaly (Mediterranean Anemia / Τhalassemia Μajor)
Case Courtesy: Radiology Archives ft. Dr. Άγγελος Κοπανούδης Archive.
Σπληνομεγαλία:
o όρος αναφέρεται στην διόγκωση του σπληνός (ανώτερο όριο σε ενήλικα ~12 - 15cm*[5]): ο σπλήνας συνήθως δεν
απεικονίζεται στην απλή ακτινογραφία κοιλίας. Όταν διογκωθεί (>15 cm)
αναγνωρίζεται (όπως και άλλες ενδοθηλιακές μάζες) λόγω της αύξησης των
διαστάσεων και της πυκνότητας, καθως και της παρεκτόπισης παρακείμενων οργάνων.
Ο φυσιολογικός σπλήνας δύναται να προκαλεί εντύπωμα στον αριστερό νεφρό
(«υποσπληνικός ύβος») αμέσως κάτω από το σημείο πίεσης.[1]
Σε μια Ακτινογραφία (Rx)
αναζητείστε[1]: 1/ Την
μάζα μαλακών μορίων που εκτείνεται προς τα κάτω κα έσω από το άνω αριστερό
τεταρτημόριο. 2/Την ανύψωση του
αριστερού ημιαδιαφράγματος 3/Την παρεκτόπιση προς τα έσω του
στομάχου. 4/Την παρεκτόπιση του
αριστερού νεφρού προς τα κάτω. 5/Την
παρεκτόπιση του παχέος εντέρου προς τα κάτω. 6/Την συνοδό διόγκωση του ήπατος και λεμφαδένων.
*Το
μέγεθος και το σχήμα του σπληνός παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλομορφία και η διάγνωση της σπληνομεγαλίας είναι
υποκειμενική, τουλάχιστον στο εύρος των οριακών ευρημάτων. Οι ακόλουθοι
βιομετρικοί προσδιορισμοί μπορούν να εκτελεσθούν.[2]
Το κεφαλοουριαίο
μήκος του σπληνός (L) έχει μια φυσιολογική διακύμανση 10 - 15cm και καθορίζεται
από την κεφαλοουριαία διάμετρο στην Αξονική
Τομογραφία (CT).
Η μέγιστη διάμετρος (D) σε οποιαδήποτε εγκάρσια εικόνα είναι 4 - 8cm. Το
μέγιστο πάχος (Τ) είναι 3-5 cm και μετράται στο επίπεδο της σπληνικής πύλης. Αν
το σχήμα του σπληνός είναι σημαντικά ανώμαλο, ένας αριθμός από μετρήσεις θα
εκτιμήσει κατά μέσο όρο το πάχος (Τ).[2]
Ο Σπληνικός Δείκτης L x D x Τ θα πρέπει να είναι μικρότερος από 480. Μια πρόσφατη εκτίμηση
του όγκου του σπληνός στην Αξονική Τομογραφία έχει προταθεί από τον Πρασσόπουλο και τους συνεργάτες
του (1997). V
= 30 + 0.58 x L x D x
Τ
Οι συγγραφείς
ανακάλυψαν ότι ο όγκος του σπληνός στους ενήλικες ήταν σε μεγάλο βαθμό
ανεξάρτητος της ηλικίας, του φύλου, του ύψους, του βάρους και του δείκτη μάζας
σώματος. Ο μέσος όγκος ήταν 215ml (διακύμανση 110 - 340ml). Το βάρος του
σπληνός μπορεί να υπολογιστεί πολλαπλασιάζοντας τον όγκο V επί 1,05 την
πυκνότητα των μαλακών ιστών.[2], [4]
Άλλοι συγγραφείς
προτείνουν πιο απλά κριτήρια[3]: Α/Το κάτω όριο του σπλήνα το εκτείνεται πέρα από το κάτω όριο του
δεξιού λοβού του ήπατος Β/Η προσθοπίσθια διάμετρος του σπληνός είναι
μεγαλύτερη από τα 2/3 της διαμέτρου της κοιλίας.
Η σπληνομεγαλία είναι
δυνατόν να είναι εκσεσημασμένη, αποτελεί
μη ειδικό εύρημα (όπως και η ηπατομεγαλία) και τα πιθανά αίτια είναι
πολλά.[1]
Karapasias Nikos, MD Radiologist
[1]Begg J. D., Ταχεία
ερμηνεία της ακτινογραφίας της κοιλίας, 2007, Ιατρικές Εκδόσεις Π. Χ.
Πασχαλίδης, ISBN:960-399-650-5
[2]M. Prokop, Spiral and Multislice Computed Tomography of the Body, 2003, Τhieme, 392-393, ISBN-10: 9780865778702
[3]W. Dahnert, Radiology Review Manual 7th ed., 2011 Lippincott, ISBN-10: 1609139437
[4]P. Prassopoulos, M. Daskalogiannaki, M. Raissaki, A. Hatzidakis, N. Gourtsoyiannis, Determination of normal splenic Volume on CT in relation to age, gender and body habitus, European Radiology 1997;7(2):246-248
[5]H. Knipe, F. Gaillard et al., Splenomegaly, http://radiopaedia.org/ articles/ splenomegaly
[2]M. Prokop, Spiral and Multislice Computed Tomography of the Body, 2003, Τhieme, 392-393, ISBN-10: 9780865778702
[3]W. Dahnert, Radiology Review Manual 7th ed., 2011 Lippincott, ISBN-10: 1609139437
[4]P. Prassopoulos, M. Daskalogiannaki, M. Raissaki, A. Hatzidakis, N. Gourtsoyiannis, Determination of normal splenic Volume on CT in relation to age, gender and body habitus, European Radiology 1997;7(2):246-248
[5]H. Knipe, F. Gaillard et al., Splenomegaly, http://radiopaedia.org/ articles/ splenomegaly