Σημεiο Σιλουέτας (Βρογχογενές Καρκίνωμα Πνεύμονα)

Silhouette Sign (Bronchogenic Lung Carcinoma)

Σημείο Σιλουέτας ή Παρυφής (Silhouette Sign): Οι βασικές ακτινολογικές πυκνότητες είναι 4 ^[1] (κατά σειρά αυξάνουσας πυκνότητας) : Αέριο (πνεύμονες), Λίπος, Ύδωρ (καρδιά, μύες, αίμα) και Μέταλλο* (οστά, πλευρές). (*ή Ασβέστιο/ Οστά ή δύο υποκατηγορίες: Μέταλλο & Ασβέστιο, για άλλους συγγραφείς ^{[2], [3]}).

Αν μια δομή με ακτινοσκιερότητα ύδατος βρίσκεται σε ανατομική επαφή με μία άλλη δομή ακτινοσκιερότητας ύδατος: η μεταξύ του διάκριση εξαλείφεται (Σημείο Σιλουέτας).

Πνευμονία (ύδωρ) σε ανατομική επαφή με το καρδιακό χείλος (ακτινοσκιερότητα ύδατος): ασαφοποίηση του καρδιακού χείλους: Σημείο Σιλουέτας ή Παρυφής: απαντά όταν ασαφοποιείται η παρυφή της καρδίας, της αορτής ή του διαφράγματος. Πρωτο-περιγράφτηκε το 1950 από τον αμερικανό ακτινολόγο Benjamin Felson (1913-1988) (chest radiologist).^[4] Η ονομασία «Σημείο Σιλουέτας» είναι κάπως ψευδεπίγραφη, διότι στην ουσία υποδεικνύει την απώλεια μίας σιλουέτας – παρυφής – περιγράμματος και σε περιορισμένο αριθμό βιβλιογραφίας αναφέρεται σαν loss of silhouette sign / loss of outline sign.^{[5], [6]}

Καρδιά (αριστερό & δεξιό καρδιακό χείλος) και Ανιούσα Αορτή: βρίσκονται στο Πρόσθιο Τμήμα του Θώρακος. Ο Δεξιός Μέσος Λοβός είναι σε ανατομική σχέση με το Δεξιό Καρδιακό Χείλος (παρυφή): ασαφοποίηση του Δεξιού Καρδιακού Χείλους (Σημείο Σιλουέτας): η βλάβη είναι πρόσθια στον Δεξιό Μέσο Λοβό. Το αντίστοιχο με την Γλωσσίδα και το Αριστερό Καρδιακό Χείλος (στην ουσία η Γλωσσίδα αποτελεί το αντίστοιχο του ΔΜΛ στα αριστερά). Το πρόσθιο τμήμα του ΔΑΛ σε επαφή με την Ανιούσα Αορτή και το ανώτατο Δεξιό Καρδιακό Χείλος. Το πρόσθιο τμήμα του ΑΑΛ σε επαφή με το ανώτατο Δεξιό Καρδιακό Χείλος. ^[1]

Αορτικό Κομβίο & Κατιούσα Αορτή: βρίσκονται στο Οπίσθιο Τμήμα του Θώρακος. Το Αορτικό Κομβίο είναι σε ανατομική σχέση με το Κορυφαιόπισθιο Τμήμα του Αριστερού Άνω Λοβού: άρα εντοπίζεται οπίσθια. Βλάβη που ασαφοποιεί την Κατιούσα Αορτή (Σημείο Σιλουέτας) εντοπίζεται επίσης οπίσθια. ^[1]

Στην πλάγια ακτινογραφία σκιαγραφείται ολόκληρο το Δεξιό Ημιδιάφραγμα και το Οπίσθιο Ήμισυ του Αριστερού. Ασαφοποιείται δηλαδή το Πρόσθιο Τμήμα του Αριστερού Διαφράγματος λόγω της ανατομικής επαφής με τον Πυθμένα της Καρδίας. Βλάβες στους Κάτω Λοβούς: ασαφοποίηση διαφραγμάτων (Σημείο Σιλουέτας). ^[1]

Το Σημείο Σιλουέτας βρίσκει εφαρμογή και στις βλάβες του μεσοθωρακίου (πρόσθια? / οπίσθια?) και στις εγκυστωμένες υπεζωκοτικές συλλογές (πρόσθια? / οπίσθια?). ^[1]

Μερικές φορές το Σημείο Σιλουέτας μπορεί να μην οφείλεται σε ενδοπνευμονική βλάβη (υπεζωκοτική / μεσοθωρακική): ασαφοποίηση του Δεξιού Καρδιακού Χείλους μπορεί να έχουμε σε έναν Σκαφοειδή Θώρακα (Pectus Excavatum), ενώ το Οπίσθιο περίγραμμα της καρδίας (πλάγια ακτινογραφία) θα μπορούσε να ασαφοποιεί και μία Διαφραγματοκήλη. 

Karapasias Nikos, MD Radiologist

[1]Lawrence R. Goodman, Felson’s Principles of Chest Roentgenology: A PROGRAMMED TEXT, 2015, ISBN: 978-1-4557-7483-8  

[2]G Balachandran, Interpretation of Chest X-Ray: An Illustrated Companion, 2014, ISBN-10: 9351521729  

[3]Nicholas Maskell, Pocket Tutor Chest X-Ray Interpretation, 2012, ISBN-13: 978-1907816062  

[4] FELSON B, FELSON H., Localization of intrathoracic lesions by means of the postero-anterior roentgenogram; the silhouette sign. Radiology. 1950;55 (3): 363-74.  

[5]T. Luijkx, A. Goel et al., Silhouette sign, http://radiopaedia.org/ articles/ silhouette-sign  

[6]Wright FW. Radiology of the chest and related conditions. CRC Press. ISBN:0415281415