Κυαμoειδές Οστάριο (Fabella)

Fabella Bone

Κυαμoειδές Οστάριο (Fabella): επικουρικό σησαμοειδές οστάριο που βρίσκεται εντός τoυ εκφυτικoύ τένoντα της έξω κεφαλής τoυ γαστρoκνήμιoυ μυός (περιστασιακά στον έσω) και απαντάται με συχνότητα < 20% (10 - 30%) και μπορεί να είναι διμερής ή τριμερής.^{[1], [11]} Αρθρώνεται με το οπίσθιο τμήμα της αρθρικής επιφάνειας του έξω μηριαίου κονδύλου.^[2] Πρόσθια οριοθετείται από τον οπίσθιο αρθρικό θύλακο του γόνατος και οπίσθια βρίσκεται στο περιφερικό σημείο του λοξού ιγνυακού συνδέσμου και του έξω τένοντα του γαστροκνημίου. Επιπλέον, ο Κυαμοπερονιαίος Σύνδεσμος (Fabellofibular Ligament /  Ligament of Vallois) εκτείνεται προς την άπω επιφάνεια της κεφαλής της  περόνης.^[3] Λειτουργικά, το Κυαμοειδές Οστάριο θεωρείται  ότι έχει ένα ρόλο παρόμοιο με της Επιγονατίδας (ανακατευθύνει πιέσεις / δυνάμεις έκτασης του γόνατος) ανακατευθύνοντας πιέσεις στην πλευρά κάμψης.^[2] 
 
Απουσία του Κυαμοειδούς Οσταρίου σημαίνει και την απουσία του Κυαμοπερονιαίου Συνδέσμου, ενώ  η παρουσία ενός μεγάλου Κυαμοειδούς Οσταρίου σημαίνει την απουσία του Τοξοειδούς Συνδέσμου (και οι δυο σύνδεσμοι παρόντες στο 67% των ατόμων με κυαμοειδές οστάριο).^{[11], [12]}

Διαλείπον άλγος στην οπίσθια - έξω επιφάνεια του γόνατος (posterolateral knee pain) μπορεί να σχετίζεται με την παρουσία του Κυαμοειδούς Οσταρίου (η αρθρική του επιφάνεια τραχύνεται /ερεθίζει τον υμένα / τον τένοντα)και αναφέρεται ως Σύνδρομο Κυαμοειδούς Οσταρίου (Fabella Syndrome / Σύνδρομο Σημσαμοειδούς Οσταρίου Γόνατος).^{[3], [4], [5]} Το άλγος επιδεινώνεται με την έκταση του γόνατος, ενώ προκαλεί τοπική ευαισθησία εάν συμπιεσθεί πάνω στον έξω μηριαίο κόνδυλο.^[4] Η παρακάτω τετράδα συμπτωμάτων περιγράφει την κατάσταση^[9]: 1/ Διαλείπον άλγος στην οπίσθια - έξω επιφάνεια του γόνατος (posterolateral knee pain), 2/ Επίταση του άλγους  την πλήρη έκταση του γόνατος, 3/ Εντοπισμένη ευαισθησία με συμπίεση του οσταρίου έναντι αντίστοιχης επιφάνειας του μηριαίου κονδύλου, 4/ Άμεση ανακούφιση με την εκτομή του οσταρίου (fabellectomy).  Ένα άλλο σημαντικό σύμπτωμα που μπορεί να προκληθεί από  την παρουσία του  κυαμοειδούς οσταρίου μπορεί να είναι η παράλυση του Κοινού Περονιαίου Νεύρου^[6] (τελικός κλάδος του ισχιακού νεύρου που χορηγεί αρθρικούς κλάδους για τη διάρθρωση του γόνατος και το έξω δερματικό της γαστροκνημίας).

Στη διαφορική διάγνωση του άλγους της  οπίσθια - έξω επιφάνεια του γόνατος (posterolateral knee pain) θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται αρκετά ενδο / εξωαρθρικά αίτια όπως: ▪η κύστη Baker, ▪τα ξένα σώματα, ▪οι ρήξεις μηνίσκου, ▪η τοπική Λαχνοοζώδης Υμενίτιδα Γόνατος και ▪τα οστεοχόνδρινα τεμάχια, ενώ σε ιστορικό κάκωσης θα πρέπει να σκεφτούμε πιθανή αστάθεια του συνδέσμου, την κινητικότητα  της κνημοπερονιαίος άρθρωσης και πιθανό κάταγμα του Κυαμοειδούς Οσταρίου.^{[4], 8]}

Το Κυαμοειδές Οστάριο πρωτοαναφέρθηκε (“has apparently little or no interest beyond the mere fact of its occasional occurrence”) το 1909 από τον Αμερικανό ακτινολόγο (The Nation's First Professor of Roentgenology) Henry Khunrath Pancoast (1875 -1939).

Απεικονιστικά^[10]: τριγωνικού σχήματος (ή ημισεληνοειδούς) οστάριο (φλοιώδες με ορατή εσωτερική δοκίδωση) προβάλει οπίσθια του γόνατος με την επίπεδη / κοίλη επιφάνεια του αντίστοιχα της οπίσθιας επιφάνειας του μηριαίου κονδύλου, σε άμεση επαφή με την άρθρωση. Στο Κυαμοειδές Οστάριο μπορεί να απεικονιστεί υπερτροφία ή περιφερική οστεοφύτωση στα πλαίσια οστεοαρθρίτιδας του γόνατος, περιοστίτιδα και διαβρώσεις στα πλαίσια φλεγμονωδών αρθροπαθειών, ενώ κατάγματα έχουν αναφερθει (υπερέκταση γόνατος).

Στην περιοχή τoυ γόνατος, αλλά ενδoτενόντια σησαμoειδή οστά  αποτελούν: ▪η Επιγονατίδα (Patella), που είναι το μεγαλύτερα σησαμοειδές αστό τoυ σώματος, απαντάται με συχνότητα > 99,9% και  ευρίσκεται εντός τoυ καταφυτικoύ τένoντα τoυ τετρακέφαλου μηριαίου μυός, ▪η Κυαμέλλα (Cyamella / Cymella / Popliteal Fabella / Fabella Distalis / Σησαμοειδές Οστό τoυ Ιγνυακού Μυός), που απαντάται σπανίως και ευρίσκεται εντός τoυ καταφυτικoύ τένoντα τoυ ιγνυακού μυός: στις κατά μέτωπο α/ες προβάλει στον ιγνυακό βόθρο του μηριαίου συχνά αμφοτερόπλευρα, ενώ στις πλάγιες α/ες πλησίον της άρθρωσης σε μέση θέση, ενώ σημειώνεται ▪το Μηνισκικό Οστάριο (Meniscal Ossicle): ασύνηθες εύρημα που αποκαλύπτεται τυχαία, ασαφούς αιτιολογίας (έχουν προταθεί συγγενή, τραυματικά και εκφυλιστικά αίτια) αποτελεί σπογγώδες οστάριο με χόνδρινη επιφάνεια (εστιακή οστεοποίηση) που εντοπίζεται στο οπίσθιο κέρας του έσω μηνίσκου: τριγωνική ακτινοσκιερότητα στην περιφέρεια του μηνίσκου.^[10]

Karapasias Nikos, MD Radiologist

[1] T. Luijkx, H. Knipe  et al., Fabella, http://radiopaedia.org/ articles/ fabella

[2] Müller W. Knee - Form, Funct Ligament Reconstr. New York: Springer Verlag Berlin Heidelberg; 1982. The knee - form, function and ligament reconstruction.
[3] A. Driessen,M. Balke,C. Offerhaus, W. James White,S. Shafizadeh,C.  Becher,5 B. Bouillon, J. Höhercorresponding, The fabella syndrome - a rare cause of posterolateral knee pain: a review of the literature and two case reports, BMC Musculoskelet Disord. 2014; 15: 100.
[4] Weiner DS, Macnab I., The "fabella syndrome": an update., J Pediatr Orthop. 1982 Oct; 2(4):405-8.
[5] Dheer S, Silverberg C, Zoga AC, Morrison WB. A 14-year-old with lateral knee pain and locking. Skeletal Radiol. 2011;41:1339–1340.
[6] Matsuzaki A. Compression syndrome of the common peroneal nerve. Das Kompressionssyndrom des Nervus peronaeus communis. 1996;8:73–79.
[7] Pancoast HK. Radiographic statistics of the sesamoid in the tendon of the gastrocnemius. Univ Penn Med Bull. 1909;22:213.
[8] Robertson A, Jones SCE, Paes R, Chakrabarty G. The fabella: a forgotten source of knee pain? Knee. 2004;11:243–245. doi: 10.1016/S0968-0160(03)00103-0
[9] Weiner D, Macnab I, Turner M. The fabella syndrome. Clin Orthop Relat Res. 1977;Jul-Aug:213–215.
[10] Terry R. Yochum, Essentials of Skeletal Radiology, LWW; Third edition (July 26, 2004), ISBN-10: 0781739462
[11] R. J. Makanji, N. Rao, Rare and common ossicles of the lower extremity: Imaging manifestations and clinical implications, ECR 2013 / C-1600
[12] A. Shetty, F.Gaillard et al., Arcuate ligament, http://radiopaedia.org /articles /arcuate-ligament

Ξένο Σώμα στο Ορθό

Rectal Foreign Body

ΔΙΑΒΑΣΕ ΕΔΩ > > ΞΕΝΑ ΣΩΜΑΤΑ

Rectal Foreign Body

Rectal Foreign Body

Contrast Enhanced Spectral Mammography: Κλινικά Αποτελέσματα

Contrast enhanced spectral mammography from Radiology Archives
Αθανάσιος Ν. Χαλαζωνίτης 
Συντονιστής Διευθυντής 
Γ.Ν. Αθηνών «Αλεξάνδρα»

Χρόνιο Υποσκληρίδιο Αιμάτωμα

Chronic Subdural Hematoma

Οξεία Ρινοκολπίτιδα (Ιγμορίτιδα) (Υδραερικό Επίπεδο)

Acute Rhinosinusitis (Sinusitis) (Air - Fluid Level)

Οξεία Ρινοκολπίτιδα (Acute Rhinosinusitis / Οξεία Βακτηριακή Ρινοκολπίτιδα^[1] / Ιγμορίτιδα / Παραρρινοκολπίτιδα): ορίζεται η φλεγμονή ή η λοίμωξη του βλεννογόνου των ρινικών οδών και τουλάχιστον ενός από τους παραρρινίους κόλπους η οποία διαρκεί ≤ 4 εβδομάδες.^{[1], [2]} Ο όρος "Ρινοκολπίτιδα" είναι προτιμότερος από τον όρο "Ιγμορίτιδα" διότι η  φλεγμονή των ιγμορείων άντρων σπάνια εμφανίζεται χωρίς ταυτόχρονη φλεγμονή του ρινικού βλεννογόνου.^[3]

Αιτιολογία^[2]: η αιτιολογία είναι συνήθως ιογενής, όταν όμως οφείλεται σε μικροβιακό αίτιο ονομάζεται οξεία βακτηριακή ρινοκολπίτιδα: Προδιαθεσικοί Παράγοντες: 1/ Ιογενής λοίμωξη. 2/ Αλλεργική / Μη αλλεργική ρινίτιδα. 3/ Ανατομικές ανωμαλίες (π.χ. «σκολιωτικό» ρινικό διάφραγμα). 4/ Τοπικά φάρμακα ρινός. 5/ Κάπνισμα. 6/ Σακχαρώδης διαβήτης. 7/ Κολύμβηση / Καταδύσεις / Ορειβασία. 8/ Οδοντικές λοιμώξεις και οδοντιατρικοί χειρισμοί. 9/ Χρήση κοκαΐνης dias. 10/ Κυστική ίνωση. 11/ Μηχανικός αερισμός - Διασωλήνωση. 12/ Κάκωση κεφαλής. 13/ Χρήση σωλήνων ρινός. 14/ Αλλεργία στην ασπιρίνη + πολύποδες ρινός + άσθμα (τριάδα Samter). 15/ Σαρκοείδωση. 16/ Κοκκιωμάτωση Wegener. 17/ Ανοσοανεπάρκεια: Κοινή ποικίλλουσα ανοσοανεπάρκεια, Ανεπάρκεια IgA, Ανεπάρκεια υποτάξεων IgG, Ιατρογενής ανοσοανεπάρκεια, AIDS. 18/ Σύνδρομο ακίνητων κροσσών.

Απεικονιστικά: Απλή Ακτινογραφία (Rx)^[5]: συνήθως σε πωγωνορινική λήψη κατά Waters: πάχυνση ή διάχυτη θολερότητα του προσβληθέντος κόλπου: χαρακτηριστικό σημείο της οξείας παραρρίνιας κολπίτιδας η παρουσία (στην όρθια θέση) υδραερικού επιπέδου υπό την προϋπόθεση ότι δεν έχει προηγηθεί τραυματισμός ή πλύση  (δύσκολα θα αναγνωριστεί σε άλλους κόλπους). Ανακριβής στην εκτίμηση της έκταση της φλεγμονής, ιδιαίτερα σε ηθμοειδείς, μετωπιαίους και σφηνοειδείς κόλπους.^[1] 
Αξονική Τομογραφία (CT)^[1]: NECT (Coronal bone CΤ): περιφερική βλεννογόνια πάχυνση (μαλακών μορίων) εντος του κόλπου. Ο φλεγμένων ιστός μπλοκάρει την παροχέτευση των εκκρίσεων δια του συμπλέγματος των οστέινων στομίων (ostiomeatal complex). Υδραερικό επίπεδο, αφρώδης / φυσαλιδώδης (/ strandy) απεικόνιση των εκκρίσεων. CECT: ο περιφερικός φλεγμένων βλεννογόνος προσλαμβάνει, όχι οι εκκρίσεις κεντρικά. 
Μαγνητική Τομογραφία (MRI)^[1]: Τ1WI: ίσης έντασης σήμα πάχυνση των βλεννογονίων τοιχωμάτων με τους άλλους μαλακούς ιστούς, Χαμηλής έντασης υδρικό επίπεδο εντος του κόλπου  σε σχέση με τους μαλακούς ιστούς, Ορώδης εκκρίσεις οι οποίες αυξάνουν την ένταση του σήματος με αυξημένο πρωτεϊνικό περιεχόμενο, Αέρας (και το φλοιώδες οστό) σαν κενό σήμα (signal void). T2WI: Υψηλό σήμα η βλεννογόνια πάχυνση και οι εκκρίσεις. Τ1+C: ο περιφερικός φλεγμένων βλεννογόνος προσλαμβάνει, όχι οι εκκρίσεις κεντρικά.  
Απεικονιστικές Συστάσεις^[1]: η Οξεία Ρινοκολπίτιδα συχνά διαγιγνώσκεται κλινικά, χωρίς απεικονιστικό έλεγχο: Καλύτερο Διαγνωστικό Εργαλείο: Coronal sinus CT: θα επιβεβαιώσει την διάγνωση και θα εκτιμήσει πιθανές επιπλοκές, ανατομικές παραλλαγές ή μάζες (η MRI χρησιμοποιείται για την εκτιμήσει μετωπιαίων και ενδοκρανιακών επιπλοκών, ενώ μπορεί να ξεχωρίσει την μυκητιασική από άλλης αιτιολογίας φλεγμονές και την φλεγμονή από το νεόπλασμα). Πρωτόκολλο: Coronal sinus CT με  τον ασθενή σε πρηνή θέση (μπρούμυτα / prone) και τον τράχηλο σε έκταση (για να κρατήσουμε τις εκκρίσεις μακριά από το σύμπλεγμα των οστέινων στομίων) + Εγκάρσιες τομές: χρήσιμες για την εκτίμηση της νόσου και των ανατομικών σχέσεων του σφηνοειδή και των οπίσθιων ηθμοειδών κόλπων (τομές πάχους 1 mm + ανασυνθέσεις).

Karapasias Nikos, MD Radiologist

[1]H. Ric Harnsberger, Christine M. Glastonbury, Michelle A. Michelle, Bernadette L. Koch, Diagnostic Imaging: Head and Neck, Lippincott Williams & Wilkins; Second edition ( 2010), ISBN-10: 1931884781
[2] Κατευθυντήριες Οδηγίες για τη Διάγνωση και την Εμπειρική Θεραπεία των Λοιμώξεων, Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.) / Επιστημονική Επιτροπή Νοσοκομειακών Λοιμώξεων, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ, 2007
[3]Meltzer EO, Hamilos DL et al., Rhinosinusitis: Establishing definitions for clinical research and patient care,  Otolaryngol Head Neck Surg. 2004;131(6 Suppl):S1.
[4]Wolfgang Dähnert, Radiology Review Manual (Dahnert, Radiology Review Manual),  7th ed., 2011 LWW; North American Edition, ISBN-10: 1609139437
[5]Λ. Βλάχος, Σύγχρονη Διαγνωστική Απεικόνιση, 1997, Ιατρικές εκδόσεις Χρ. Βασιλειάδης
[6]Torsten Bert Moeller, Pocket Atlas of Radiographic Anatomy, Thieme; 3rd edition edition (April 28, 2010)
[7] Δ. Κουμαριανός, Άτλας Ακτινολογικών Προβολών, ISBN 96034401617, 3η έκδοση, Αθήνα 2013

Gallstones on Ultrasound - Are Gallstones Always Innocent?

Gallstones on Ultrasound - Are Gallstones Always Innocent? from Radiology Archives

E. Vranou¹, S. Deftereos¹, M. Pitiakoudis², S. Foutzitzi¹, P. Prassopoulos¹

1-Radiology Department, University Hospital, Alexandroupolis, Greece

2-Surgery Department, University Hospital, Alexandroupolis, Greece

Προσθιολίσθηση Σπονδύλου 2ου Βαθμού

Grade 2 Anterolisthesis

Αιμοπνευμοθώρακας

Haemopneumothorax

Κάταγμα Μετωπιαίου Οστού με Συνοδό Υποσκληρίδιο Αιμάτωμα Εγκεφάλου (θήλυ 5 ετών)

Frontal Bone Fracture with Subdural Hematoma (female 5 years old)

Πολλαπλή Χολολιθίαση (Χολόλιθοι)

Multiple Cholelithiasis (Gallstones)

Ασθενής με Οξύ Κοιλιακό Άλγος

 * Το περιστατικό απετέλεσε Ενδιαφέρουσα περίπτωση του Μήνα της Επίσημης Ιστοσελίδας της Ακτινολογικής Εταιρείας Βορείου Ελλάδος  (www.aebe-rad.gr) απο την οποία αναδημοσιεύεται 

 

Παρουσιάζεται από: Ραφαηλίδη Β¹,  Καραδήμου Β¹, Χανδόλιας Μ²,  Γαβριηλίδου A¹

¹Ακτινολογικό Εργαστήριο Γ.Ν. Κατερίνης             ²Χειρουργική Κλινική Γ.Ν. Κατερίνης

Ασθενής προσήλθε στη χειρουργική κλινική για προγραμματισμένη λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή λόγω χολολιθίασης. Ο ασθενής μετά την επέμβαση εξήλθε από το νοσοκομείο αλλά επανήλθε μετά από 3 μέρες στο Τμήμα επειγόντων Περιστατικών αιτιώμενος οξύ κοιλιακό άλγος. 

Η κοιλιά ευρέθη σκληρή στην ψηλάφηση και διαπιστώθηκε κλινικά ασκίτης. Βρέθηκε μεγάλη αύξηση CPK.

Πραγματοποιήθηκαν α/α θώρακος και κοιλίας :

 

Ακολούθησε υπερηχογραφικός έλεγχος (Δεν παρουσιάζεται) που έδειξε την  παρουσία ελεύθερου υγρού περιηπατικά και μεταξύ των εντερικών ελίκων στην ΑΡ κοιλιακή χώρα.

Η αξονική τομογραφία που ακολούθησε επιβεβαίωσε τα προηγούμενα ευρήματα και έδωσε επιπρόσθετα στοιχεία στις τομές που ακολουθούν:

Απάντησε στις 3 ερωτήσεις που ακολουθούν και δες τα αποτελέσματα:

Σε περίπτωση που το κουμπί «Δες την Διάγνωση» ΔΕΝ λειτουργεί 

>>> ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ >>>