ΑΡΧΕΙΟ

‘‘Αρχείο θεωρείται μια συλλογή τεκμηρίων ιστορικής σημασίας, συνήθως ανεξαρτήτως μορφής, χρονολογίας και ύλης, που φυλάσσει ή παράγει οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, οποιοσδήποτε οργανισμός δημόσιος ή ιδιωτικός στα πλαίσια των δραστηριοτήτων του. Ως αρχείο νοείται επίσης και ο φυσικός χώρος στον οποίο είναι τοποθετημένες οι αρχειακές συλλογές. Ένα αρχείο διαμορφώνεται συνήθως από τεκμήρια που έχει συλλέξει και διαφυλάξει ένας οργανισμός ή ένα φυσικό πρόσωπο.’’

Δευτέρα 13 Οκτωβρίου 2014

Εξόστωση (Οστεοχόνδρωμα)

Exostosis (Οsteochondroma)

Οστεοχόνδρωμα  (Εξόστωση / Οστεοχόνδρινη Εξόστωση): καλοήθης προσεκβολή του οστού που περιβάλλεται από χόνδρινο κάλυμμα και αναπτύσσεται κυρίως από τους συζευκτικούς χόνδρους  των οστών. Ειδικότερα το 70% περίπου των οστεοχονδρωμάτων εντοπίζεται στο περιφερικό άκρο του μηριαίου οστού, το άνω άκρο της κνήμης και το άνω άκρο του βραχιονίου οστού (αναπτύσσονται στην έξω επιφάνεια του οστού και συνήθως προσβάλλουν τη μετάφυση των μακρών οστών, ιδιαίτερα στην περιοχή του γόνατος και του ώμου), και λιγότερο συχνά στα οστά της λεκάνης ή της ωμοπλάτης.[1], [2]

Οι καλοήθεις αυτοί όγκοι εμφανίζονται κατά την πρώιμη παιδική ηλικία, αυξάνονται βραδέως και σταματούν να αναπτύσσονται  με την ωρίμανση  του σκελετού. Είναι οι συχνότεροι όγκοι των οστών (10-15% όλων των όγκων των οστών) και οι συχνότεροι καλοήθεις όγκοι (~30% όλων των καλοηθών όγκων των οστών). Τα οστεοχονδρώματα μπορεί να είναι μονήρη (Μονοστωτικός τύπος) (90%) ή πολλαπλά (Πολυοστωτικός τύπος: Σύνδρομο Κληρονομικών Πολλαπλών Εξοστώσεων / Διαφυσιακή Ακλασία). [1], [2], [3], [4]

Μικροσκοπικά, αποτελούν μια μικρογραφία της περιοχής της επίφυσης: υπάρχει χόνδρινο επικάλυμμα (χόνδρινη καλύπτρα / cartilaginous cap), που αντιστοιχεί στη επίφυση και οστέινο τμήμα που αντιστοιχεί στην μετάφυση. Ο φλοιός του όγκου μεταπίπτει στο φλοιό του μητρικού οστού και το περιόστεο αποτελεί επίσης συνέχεια του περιοστέου του οστού.[4]

Κλινικώς τα μονήρη οστεοχονδρώματα εκδηλώνονται σαν συμπαγείς ασυμπτωματικές μάζες, και συνήθως αποτελούν τυχαίο εύρημα στα παιδιά και τους νεαρούς ενήλικες, εκτός εάν έχουν μεγάλο μέγεθος οπότε προκαλούν λειτουργικές δυσκολίες του μέλους του σώματος, στο οποίο εντοπίζονται. Όταν παρουσιάζονται συμπτώματα, οφείλονται σε πιεστικά φαινόμενα (συμπιέζει τα παρακείμενα νεύρα, αγγεία ή οστά) ή σε κατάγματα ή σε κακοήθη εξαλλαγή. Σε ποσοστό περίπου 1% τα οστεοχονδρώματα εξαλλάσσονται σε χονδροσαρκώματα (5-25% στη νόσο πολλαπλών εξοστώσεων). Τα οστεοχονδρώματα εξαλλάσσονται συνήθως σε χαμηλής κακοήθεις χονδροσαρκώματα, και ιστολογικά η διαφορική τους διάγνωση είναι δύσκολη όπως συμβαίνει και με τα εγχονδρώματα.[1], [4] Το Εγχόνδρωμα, το Οστεοχόνδρωμα και το Χονδροσάρκωμα είναι χονδρογενείς όγκοι (και οι τρεις όγκοι χαρακτηρίζονται από δίκην νιφάδων, καμπυλόγραμμες ή διάστικτες περιοχές αποτιτανώσεων συνδετικού υποστρώματος).[2]

Απλή Ακτινογραφία (Rx): μισχωτά μορφώματα, τα οποία εντοπίζονται στις μεταφύσεις των οστών και έχουν αντίθετη φορά σε σχέση με την παρακείμενη άρθρωση. Αποτελούνται από μυελό και φλοιό, όπως και το οστούν από το οποίο εξορμώνται, ενώ εξωτερικώς περιβάλλονται από ένα χόνδρινο κάλυμμα (επικάλυμμα / χόνδρινη καλύπτρα / cartilaginous cap) το οποίο αρχικώς δεν απεικονίζεται στις απλές ακτινογραφίες, αλλά με την πάροδο του χρόνου γίνεται ορατό λόγω της αναπτύξεως στικτών αποτιτανώσεων. Εκτός από τα μισχωτά οστεοχονδρώματα τα οποία, όταν αποτιτανωθούν στην επιφάνεια, μοιάζουν με ένα κουνουπίδι, υπάρχει και μικρό ποσοστό τα οποία στερούνται μίσχου και προσφύονται στο παρακείμενο οστούν με μία ευρεία βάση.[1] (ΔΕΙΤΕ ΕΝΑ ΕΔΩ).

Αξονική Τομογραφία (CT): έχει υφή σπογγώδους οστού στη βάση του, η οποία είναι παρόμοια με εκείνη του παρακειμένου οστού - ξενιστή. Τυπικά, παρατηρείται μια αδιάρρηκτη συγχώνευση του φλοιού του οστού ξενιστή με το φλοιό του οστεοχονδρώματος. Επιπλέον, το μυελικό τμήμα της αλλοιώσεως και το παρακείμενο οστούν επικοινωνούν. Η χόνδρινη καλύπτρα της αλλοιώσεως παρουσιάζει τυπικές εστίες οστεοποιήσεως του συνδετικού υποστρώματος. Μεγέθυνση της χόνδρινης καλύπτρας στους ενήλικες ή καλύπτρα πάχους > 2 cm στην CT με ανώμαλα όρια θα πρέπει να εγείρει υποψίες κακοήθους εξαλλαγής (σε λιγότερο του 1%).[2]

Μαγνητικός Συντονισμός (MRI): είναι η μέθοδος εκλογής για την αξιολόγηση του  πάχους της χόνδρινης καλύπτρας (επικάλυμμα / cartilaginous cap) (και επομένως για την αξιολόγηση πιθανής κακοήθους εξαλλαγής), της παρουσία οστικού οιδήματος ή οιδήματος παρακείμενων μαλακών ιστών, και της απεικόνισης των πέριξ  νευροαγγειακών δομών.[3] Καλύπτρα πάχους >2 cm στους ενήλικες & >3 cm στα παιδιά θέτει την υπόνοια κακοήθους εξαλλαγής. Η μετάπτωση του φλοιού και του μυελού από το μητρικό οστό είναι ομαλή, χωρίς διακοπή. Η ένταση του μαγνητικού σήματος και η σκιαγραφική ενίσχυση είναι παρόμοιο με αυτά των καλώς διαφοροποιημένων χονδρογενών όγκων: χόνδρινη καλύπτρα με  χαμηλής ή ισης έντασης σήμα (σε σχέση με τους μύες) στις Τ1WI και έντονα υψηλής έντασης σήμα στις T2WI και στις STIR ακολουθίες (μεγάλη περιεκτικότητα του υαλοειδούς χόνδρου σε νερό). Με την  ενδοφλέβια χορήγηση γαδολινίου, στις καλοήθεις βλάβες ενίσχυση σημειώνεται στον ιστό που καλύπτει την χόνδρινη καλύπτρα που είναι ινοαγγειακής φύσης. Η ίδια η χόνδρινη καλύπτρα δεν θα πρέπει να προσλαμβάνει.[3], [4] (ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΜΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗ MRI).

Σημεία ύποπτα κακοήθους εξαλλαγής είναι η[1]1/ Αύξηση του μεγέθους μετα από μεγάλη περίοδο στασιμότητας 2/ Ασαφοποίηση της παρυφής – πάχυνση της καλύπτρας 3/ Εμφάνιση άλγους (χωρίς ιστορικό κάκωσης): ο πόνος είναι σημείο κακοήθους εξαλλαγής με ανάπτυξη ενός δευτεροπαθούς χονδροσαρκώματος.[2]
Karapasias Nikos, MD Radiologist
[1]Λ. Βλάχος, Σύγχρονη Διαγνωστική Απεικόνιση, 1997, Ιατρικές εκδόσεις Χρ. Βασιλειάδης
[2]M. Prokop, Spiral and Multislice Computed Tomography of the Body, 2003,  Τhieme, 392-393, ISBN-10: 9780865778702
[3]Y. Weerakkody, F. Gaillard et al.,Osteochondroma, http://radiopaedia.org/ articles/ osteochondroma
[4] E.J. Rummeny,  P. Reimer,  W. Heindel, Μαγνητική Τομογραφία Ανθρώπινου Σώματος, 2011, Ιατρικές Εκδόσεις Χ. Βασιλειάδης, ISBN: 9783131358417