Radiology Archives: Κύστη Επίφυσης (Κωναρίου)

ΑΡΧΕΙΟ

‘‘Αρχείο θεωρείται μια συλλογή τεκμηρίων ιστορικής σημασίας, συνήθως ανεξαρτήτως μορφής, χρονολογίας και ύλης, που φυλάσσει ή παράγει οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, οποιοσδήποτε οργανισμός δημόσιος ή ιδιωτικός στα πλαίσια των δραστηριοτήτων του. Ως αρχείο νοείται επίσης και ο φυσικός χώρος στον οποίο είναι τοποθετημένες οι αρχειακές συλλογές. Ένα αρχείο διαμορφώνεται συνήθως από τεκμήρια που έχει συλλέξει και διαφυλάξει ένας οργανισμός ή ένα φυσικό πρόσωπο.’’

Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2015

Κύστη Επίφυσης (Κωναρίου)

Pineal Cyst

Case Courtesy: Dr. Δημήτριος Χ. Καρανικόλας, MD Radiologist

Κωνάριο (επίφυση): μόρφωμα σχήματος κωναρίου (κουκουνάρι) πεύκου, μήκους ~8mm που βρίσκεται εντός της δεξαμενής του τετραδύμου, και ειδικότερα εντός του κολπώματος της επίφυσης της 3ης κοιλίας (το κόλπωμα μεταξύ των δύο πετάλων*: μεταξύ πρόσθιων διδυμιών, προσκεφάλαιων των θαλάμων και σπληνίου του μεσολόβιου). ^{[2], [3]}

*Ο μίσχος της επίφυσης έχει άνω (ηνία) και κάτω (οπίσθιος σύνδεσμος) πέταλο.

Η επίφυση (pineal gland - κωνάριο) μαζί με την ηνία (habenula - τρίγωνο της ηνίας) και τον οπίσθιο σύνδεσμο (stria medularis) σχηματίζουν τον επιθάλαμο, ο οποίος μαζί με τους θαλάμους, τον υποθάλαμο τα γονατώδη σώματα (μεταθάλαμος), σχηματίζουν τον Διεγκέφαλο (διάμεσος εγκέφαλος): πέριξ της 3ης κοιλίας (στο βάθος του εγκεφάλου) και αποτελεί την οδό που ενώνει τον μεσεγκέφαλο (στέλεχος του εγκεφάλου) με τα εγκεφαλικά ημισφαίρια (σύνδεση του Μεταιχμιακού συστήματος με τον λοιπό εγκέφαλο). ^{[2], [3]}

Η επίφυση παράγει την ορμόνη μελατονίνη, που είναι παράγωγο του αμινοξέος τρυπτοφάνη (αρχικά από την τρυπτοφάνη παράγεται σεροτονίνη και κατόπιν από τη σεροτονίνη παράγεται μελατονίνη). Το απαραίτητο ένζυμο για τη μετατροπή αυτή βρίσκεται μόνο στον επιφυσιακό ιστό ^[4]. Η μελατονίνη επηρεάζει το αίσθημα ύπνου / αγρυπνίας και τις φωτοπεριοδικές λειτουργίες (η έκκριση της αρχίζει όταν υπάρχει σκοτάδι και είναι μεγάλη κατά την διάρκεια της νύχτας), ενώ ελέγχει τον κιρκαδικό ρυθμό (κιρκάδιος ρυθμός - circadian rhythm).

Κύστεις της επίφυσης (Pineal cyst, Glial cyst of pineal gland) : μπορεί να παριστούν υπολειμματικούς χώρους με επενδυματικό τοίχωμα, του επιφυσιακού κολπώματος από την 3η κοιλία ή μπορεί να είναι μια εκφυλιστική διαδικασία. Οι καλοήθεις επιφυσιακές κύστεις αφορίζονται σαφώς και είναι ενδοπαρεγχυματικές ομοιογενείς μάζες. ^{[1], [2]}

Στην συντριπτική τους πλειοψηφία είναι ασυμπτωματικές, ανακαλύπτονται τυχαία κα συνήθως δεν απαιτουν θεραπεία. Σε μεγάλες κύστεις > 1cm: 1/ Κεφαλαλγία (50%) (λόγω πίεσης του υδραγωγού) 2/ Σύνδρομο Parinaud (10%) (αμφοτερόπλευρη πάρεση της προς τα άνω βλεμματικής κίνησης - tectal compression) 3/ Σπανιότατα: "Pineal apoplexy" με ενδοκυστική αιμορραγία, οξύ υδροκέφαλο και αιφνίδιο θάνατο. Σε αυτές τις άτυπες / συμπτωματικές περιπτωσεις μπορει να απαιτηθει στερεοτακτική αναρρόφηση ή βιοψία / εκτομή. ^[1]

Διαφορική Διάγνωση^[1]: 1/ Φυσιο-λογική επίφυση (μπορεί να είναι κυστική): 3 μορφολογίες στην CECT: Nodule (52%) Crescent (26%) Ring-like (22%) 2/ Επιφυσιοκύττωμα: Συνήθως φέρει συμπαγή στοιχεία: σπάνια εμφανίζεται ως κυστικός όγκος. Το κυστικό επιφυσιοκύττωμα είναι δύσκολα διαχωρίσιμο και απαιτεί βιοψία. 3/ Επιδερμοειδής κύστη: Σπάνια εντόπιση η τετραδυμική δεξαμενή. Μορφολογία «σαν κουνουπίδι» (Cauliflower). Μέτριος περιορισμός στην DWI 4/ Αραχνοειδής κύστη: Χωρίς πρόσληψη ή επασβεστώσεις. Η πυκνότητα της ακολουθεί αυτή του ΕΝΥ.

Απεικονιστικές Συστάσεις^[1] : Εξέταση εκλογής: MRI με / χωρίς σκιαγραφικό: χρησιμοποιήστε λεπτές τομές (≤ 3mm) για να εντοπίσετε την βλάβη σε αυτή την σύνθετη ανατομικά περιοχή.

Karapasias Nikos, MD Radiologist

[1]Anne G. Osborn, DIAGNOSTIC IMAGING: BRAIN, Amirsys Inc, 2004, ISBN: 0-7216-2905-9

[2]Hans Lee, Μαγνητική και αξονική τομογραφία εγκεφάλου – κρανίου, Ιατρικές Εκδόσεις Π. Χ. Πασχαλίδης, 2006, ISBN: 978-960-399-386-5

[3]Λ. Βλάχος, Σύγχρονη Διαγνωστική Απεικόνιση, Ιατρικές εκδόσεις Χρήστος Βασιλειάδης, 1997